Uit de pijpenkliniek

[Tati60]

Twee weken geleden mocht ik hier (vooral van Janneman en enkele anderen) wat advies inwinnen over hoe je pijpen een onderhoudsbeurt geeft. Naar aanleiding daarvan enig materiaal aangeschaft (via internet, want in de pijpenzaak was amper iets te vinden en vaak wisten ze niet eens wat ik wilde) en dat werd deze week bezorgd.
Ik moet het toegeven, met toch wat klamme handjes aan de eerste patiënt begonnen. Dat was deze pijp - zevenendertig jaar oud - en enkel nog om sentimentele redenen in mijn collectie aanwezig. Maak kennis met een "Tilt" met stoer uiterlijk maar in lichte staat van verval...



Merk op : de ketel bijna dichtgeslibd, de steel in een ongezond groenbruin kleurtje, de smaak duf... Maar toch nog altijd een fraai model. Daar moest dus aan gewerkt worden. Vooral omdat dit de allereerste pijp is die ik buitenshuis gerookt heb. Als student rookte ik enkel "op kot" Voortrekker in een stenen Gooise pijp (zo noemde de pijpenboer van die dagen, Diestsestraat in Leuven) die dingen: lange steel, hoge smalle kop, aardewerk (eerst wit en na enkele rookbeurten witgrijs), prijs toen (1972) vijftien Belgische franken...
Maar op een dag kwam mijn schoonbroer met de melding dat hij een groots trouwfeest ging organiseren en ik vond dat mijn "kotpijp" daar niet mee naartoe kon wegens te kwetsbaar. Bovendien wil je de eerste keer dat je je schoonfamilie ontmoet niet opvallen met zo'n lange pijp in je handen... De houten bruyèrepijpen van de pijpenwinkel waar ik klant was, kon ik toen niet betalen. "Dure" merken en minimaal tweehonderd frank... Ik heb toen maar deze "Tilt" gekocht in de Innovation van Leuven tegen de som van zegge en schrijve 65 frank. Dat leek me economisch een faire deal. En de investering heeft opgebracht: deze pijp heeft me jarenlang trouw vergezeld op menige trip naar kroeg en vrienden... Sentimentele redenen genoeg om een poging te wagen ze een opknapbeurt te geven.
Wat ik gedaan heb is met de pijpenruimer de ketel uitgepoetst. Ik had er vooraf geen idee van hoeveel verkoolde tabak er in zo'n pijp schuilt ! Er kwam geen eind aan. En ik kreeg ook weer zicht op de werkelijke ruimte van de kop. De steel heb ik met Cif Citron en een oude tandenborstel helemaal opgepoetst en nadien behandeld met de "stempolish" uit het setje van Dan Pipe dat Janneman me aanraadde. De patiënt kwam gelijk weer tot leven: mooie zwarte steel zoals dat hoort. De binnenkant van de steel werd duchtig onder handen genomen met alcohol 90° en wat pijpenragers en nabewerkt met het middeltje uit hetzelfde setje. Nadien de kop weer in de was gezet en duchtig opgewreven en hier is-ie dan : de nieuwe Tilt 2009.



Ik heb er dus een nieuwe pijp bij! En ik heb ze al een keertje geproefd na de operatie, maar dat was wellicht wat vroeg. Onmiskenbaar aanwezig bij die eerste pijp (Davidoff blue) was een sterke alcoholsmaak, afkomstig van de reinigingsbeurt van de steel. Wellicht moet zo'n patiënt eerst op adem komen? Weet iemand hoe lang ? Maar ik ben doodgelukkig dat je met wat eenvoudige middelen dit resultaat kunt bereiken. Aan alle adviesgevers op dit forum dus : hulde !

[Tati60]

Na het succes met de oudste aankoop uit mijn verzameling, wilde ik ook wel eens een jongere klant onder handen nemen. Deze Hilson Guilder heb ik zo'n vijftien jaar en hij kwam niet meer aan roken toe, omdat de smaak me niet meer lag, want voortdurend Semois in gerookt en daar ben ik nu van af. Met gesausde tabakken is de smaak niet optimaal. Voor de facelift zag de Hilson er zo uit :



De foto charmeert nog : in werkelijkheid zag de steel er veel groenbruiner uit, was het koperen ringetje geöxideerd en de kop was mat. Na de opknapbeurt (ketel schoonmaken, steel uitpoetsen, steel met tandenborstel en Cif bewerkt en kopje in de boenwas) kwam deze Hilson tevoorschijn :



Enig gebrek : ik heb de gouden "H" in de steel weggeschuurd... Maar daar zal wel geen ontkomen aan zijn. Ik gun deze Hilson nu een weekje recovery en dan wordt hij weer aan de tand gevoeld.

[janneman]

Hoi Erasmus,

Een dagje rust na groot onderhoud is doorgaans wel genoeg, al kan het korter. Ik haal na afloop gewoon nog een of twee droge pijpenragers door de steel om te pijp droog te maken van binnen, en een uur later durf ik hem al eens opsteken...

Die pijpenruimers zijn zo ongeveer het meest bevredigende klusje tijdens het ounderhoud; je ziet zo'n binnenkant gewoon herleven...

Wat voor behandeling kwam er na die alcohol? Wat was dat voor goedje? Is pipe clean niet gewoon iets alcohol-achtigs?

Prettig om te horen dat Dan Pipe ook via internet goed werkt; ik ben er alleen een paar keer echt naartoe geweest, maar was toen zeer onder de indruk van de zorg en vriendelijkheid van het personeel.

Het resultaat mag er in elk geval zijn...

Groet, Janneman

ps: en wat heb ik de hele middag zitten doen?

[Tati60]

Hoi Erasmus,
Wat voor behandeling kwam er na die alcohol? Wat was dat voor goedje? Is pipe clean niet gewoon iets alcohol-achtigs?

Jawel, pipe-clean is ook iets alcoholachtigs. Alleen is de geur ervan iets minder scherp en ziekenhuisachtig dan zuivere alcohol... Ik noemde de thread niet zomaar "Uit de pijpenkliniek"

Prettig om te horen dat Dan Pipe ook via internet goed werkt; ik ben er alleen een paar keer echt naartoe geweest, maar was toen zeer onder de indruk van de zorg en vriendelijkheid van het personeel.

Prima service. Levering binnen de twee dagen na bestelling en nog een extraatje in de doos : extra pakje ragers en twee bevochtigers... Vriendelijk !

ps: en wat heb ik de hele middag zitten doen?

Maarre.. hoe krijg die foto zo mooi groot ?

[janneman]

Ha, ja, die extra's dat past wel bij hoe ze waren toen ik er was. Ik had net een maand en 10.000 km op de motor achter de rug, dus ik zag er iets minder geciviliseerd uit toen ik daar binnen liep. Een welgerijpt kaasje, zeg maar. Op campings gingen mensen aan de andere kant van het veld staan als ze me zagen.

De eerste reactie was desondanks beleefd vriendelijk. Ik vertelde dat ik eerst eens even wilde rondkijken. Geen probleem. Ik haalde een pijp voor de dag, stopte die, en wilde opsteken. Prompt schoot er iemand op me af... Probleem?
Ik dacht al dat ik niet mocht roken (het was een enorme, oude boerderij met rieten kap, ondertussen inderdaad afgebrand, maar niet door een roker). Ik had het me kunnen voorstellen.


(de ondertussen afgebrande boerderij, ze zitten nu in een oude fabriek een eind verderop, daar ben ik nog nooit geweest).

Maar nee, dat was het probleem niet: Hoe durfde ik mijn eigen tabak te gebruiken?!? Zij hadden daar 200 (!) potten en blikken tabak open, het was toch echt de bedoeling dat ik daar iets van proefde... Nadat ik de pijp waar ik eigenlijk voor kwam (een Les Wood) nergens kon vinden vroeg ik ernaar. Om de een of andere reden was dat het toverwoord. Ik veranderde meteen van een wat morsige bengel in een hoog gewaardeerde klant, ik was blijkbaar niet uit op even opdragen en wat tabak bietsen.


(de zaak zelf)

Rondleiding, mee naar de ateliers boven waar allerlei redelijk bekende pijpmakers met enige regelmaat speciaal voor Dan Pipe pijpen maakten, Koffie, gebak, het werd een kompleet feest.


(de ateliers, met werkhoeken voor hun eigen personeel, maar ook voor bekende pijpmakers die daar af en toe een of meer dagen kwamen werken)

Al met al heb ik daar een wel heel aangename dag door gebracht. Enige probleem was dat ik daar te laat weg ging en zo in het donker ene camping moest zoeken.

Even off topic aangaande de foto:
De afmetingen bepaal ik zelf van tevoren door de foto tot bijvoorbeeld 400x600 pixels te verkleinen (dat is redelijk groot in beeld). Ik doe dat met photoshop, maar het kan met allerlei programma's.

Ik heb webspace (bij Ziggo) waar ik dingen kan neerzetten. Daar staat ook mijn homepage. Ik zet ze daar in een map, ga vervolgens in gewoon internet naar die map, open die foto en plak dan de link vanuit de adresbalk hier in het bericht. Je kunt foto's ook neerzetten op plaatsen als Photobucket (http://photobucket.com/) of Flickr. Die hebben zelfs het linkadres keurig onder in een vakje voor je, klaar voor kopieren en plakken.

Als je een foto van een andere site wilt gebruiken kun je meestal op de foto rechts-klikken en dan op eigenschappen klikken. Daar komt dan het http adres van de foto te staan, dat je kunt knippen en plakken.

Groet, Janneman

[Tati60]

Leuk verhaal. Daar moet ik eens naar toe. Spijtig dat het zo ver weg is.

Ken je ook zaken met deze service in de Nederlanden ?

[Tati60]

En hij doet het inmiddels weer schitterend... Heb ze gereserveerd voor de voor mij nieuw te proberen Sunset Breeze.

[Tati60]

Vraagje voor de specialisten-onderhoud : hoe herstellen jullie een loszittende steel ? Ik heb hier enkele van die patiënten. Vroeger loste ik dat op door een stukje zilverpapier of zo rond de steel te wikkelen. Dat zou nu nog kunnen met aluminiumfolie of zo, maarre... iemand nog andere methodes ?

[janneman]

Ha, the sweet taste of succes!

Groet, Janneman

[AlbertE]

Mmmm...sunset breeze..mijn favoriete tabak als toetje na de maaltijd.

[janneman]

Ik gebruik bij 1 pijp een reepje papier. Dat werkt redelijk, al komt het wel goed uit dat dat een pijp is die goed met een pijpenrager te reinigen is.

Er is een andere methode, maar dat is de dood of de gladiolen... Er kan veel misgaan, en dan is het mondstuk reddeloos verloren.

Ask yourself: Do I feel lucky? Well, do ya, punk?
Als je mondstuk van pararubber is (die mondstukken die na verloop van tijd bruin worden) dan kun je ze 'stuiken'. Je maakt het dunne stuk dat in de houten steel gaat warm met een vlammetje, drukt het mondstuk even met dat dunne stuk tegen een tafe zodat het iets korter en dikker wordt, koelt het af onder de kraan, en dan past het weer... Als alles goed gaat.
Wat kan hierbij mis gaan?
1: niet warm genoeg, niets gebeurd. Geen korter dikker, nog steeds los.
2: te warm, de mondstuk verbrand, en je pijp smaakt van nu af aan naar een formule 1 band die net over finish is gekomen. Komt nooit meer goed.
3: je drukt te hard, het stukje mondstuk wordt te dik, het mondstuk past helemaal niet meer (voorzichtig schuren kan dan nog iets redden).
4: Druk, buig, mondstuk krom. Komt nooit meer goed.

Ik heb ooit een pijpenboer gekend die dit geregeld en bijna achterloos voor klanten deed. Het kan wel. Mij is het 1 keer gelukt...

Groet, janneman

[Victor Baarn]

2: te warm, de mondstuk verbrand, en je pijp smaakt van nu af aan naar een formule 1 band die net over finish is gekomen.

[AlbertE]

2: te warm, de mondstuk verbrand, en je pijp smaakt van nu af aan naar een formule 1 band die net over finish is gekomen.

De vraag is natuurlijk hoe Jan nu weer weet hoe formule 1 band smaakt

[stoffel]

De vraag is natuurlijk hoe Jan nu weer weet hoe formule 1 band smaakt

Het kan wel. Mij is het 1 keer gelukt...

die andere keer(en) dus

[Tati60]

Ha, the sweet taste of succes!

Ja hé. Succes, inderdaad, maar ik heb nu ook al twee pijpen sweet Sunset Breeze gerookt. Wat een mooie tabak zeg! Ofschoon er - vind ik - één gebrek(je) aan zit : de smaak komt pas ongeveer halfweg echt tot zijn recht. Of zou dat aan de pijp hangen?

[Tati60]

Mmmm...sunset breeze..mijn favoriete tabak als toetje na de maaltijd.

Goeie tip. Ga ik ook eens proberen...

[Tati60]

Er is een andere methode, maar dat is de dood of de gladiolen... Er kan veel misgaan, en dan is het mondstuk reddeloos verloren. Ask yourself: Do I feel lucky? Well, do ya, punk?

Gosh ! Not yet ! Misschien dat ik binnenkort wat meer durf krijg als amateur-pijpendokter... maar als ik dit lees, blijf ik nog maar een tijdje bij het zilverpapier... Tenzij iemand nog andere tips heeft ?

De pijp in kwestie is een Amphora met een 9mm filter... Dit brengt me weer bij een nieuwe bedenking : zou je ergens losse pijpenstelen kunnen kopen?

[janneman]

"erasmus59" Ofschoon er - vind ik - één gebrek(je) aan zit : de smaak komt pas ongeveer halfweg echt tot zijn recht. Of zou dat aan de pijp hangen?

Dat ervaar ik met elke pijp en elke tabak zo. Alsof een pijp op temperatuur moet komen of zo (ook niet precies, als je hem halverwege laat uitgaan en even later weer opsteekt smaakt hij nog steeds beter dan na het net opsteken).

Groet Janneman

[janneman]

Amphora's werden ooit door Big Ben gemaakt... Waag er eens een mailtje aan de firma aan (http://www.elbertgubbels.nl/default.asp?lang=NL). En iemand noemde ook Smokiana in Amsterdam (http://www.pijpenkabinet.nl/Smokiana/01%20algemeen.html).

Enne, hoe ik weet hoe een F-1 band smaakt after race smaakt? Wel, uhm, die dingen worden heet. Heel heet. Zo heet dat je er je vingers aan verbrand. Die je dan in je mond steekt...

Groet, burning Janneman

[Turin]

Wat ook werkt is je pijp (het gedeelte waar het mondstuk in gaat) na het roken goed nat maken steel er in en laten drogen.
Nadeel kan ook te vast gaan zitten.

[stoffel]

goede tip!

zwelt het mondstuk of krimt het hout?

[Victor Baarn]

Hoe krijg je de rand van de kop weer zo mooi schoen en welke pijpwas gebruik je (en vooral: hoe kom je eraan)?

[Tati60]

Hoe krijg je de rand van de kop weer zo mooi schoen en welke pijpwas gebruik je (en vooral: hoe kom je eraan)?

Je gaat het niet geloven: met speeksel... Ik heb dat in een van de artikels van Janneman gelezen denk ik en het werkt als de aanslag niet te erg is.
Ik had er eentje met zware aanslag (vergelijkbaar met die jij op foto in een andere thread toont) en die heb ik ook met een harde tandeborstel en wat water en later met alcohol 90° behandeld (goed wrijven). De laag wordt na een tijdje zacht en dan kun je ze met een aardappelmesje langzaam en voorzichtig wegschrapen. Als de laag dan weer erg dun geworden is, helpt de speekselmethode...

De kop (en ook de rand die dan weer boven water gekomen is) behandel ik met was uit het setje van Dan Pipe : TORBEN DANSK Pipe Care Pflegeset für Bruyèrepfeifen. Dat is hier verkrijgbaar en die geeft een magistraal mooie glans, ook nog na enkele "hete" pijpen : http://www.danpipe.de/Reinigungsmittel-K_14276.html (je vindt er ook nog andere middeltjes.) Bestellen bij Dan Pipe gaat erg vlot en correct : ik bestelde op zondagavond en dinsdagochtend was de bestelling (met extraatje) al thuis.

Overigens wil ik je nog feliciteren met de aanschaf van je drie pijpen, die er na behandeling ongetwijfeld weer als nieuw zullen uitzien. Ik wens je alvast veel succes.

[Werner]

De pijp in kwestie is een Amphora met een 9mm filter

Ik heb precies 't zelfde probleem bij precies zo'n pijp... kan dus zo maar zijn dat we inderdaad vaker wat meer geld moeten uitgeven waarbij we dat probleem niet tegenkomen...

Een goede oplossing zou nu ook zijn om een nieuw mondstuk ergens op de kop te tikken.

[janneman]

Er is me nog wat dingen ingevallen voor stelen die een heel klein beetje los zitten: laat de pijp eens een paar dagen uit elkaar liggen. Hoe dat bij acryl-stelen zit weet ik niet, maar stelen van pararubber 'veren' dan weer een beetje op.

Ik weet niet of loszittende stelen echt een kwestie van prijs en kwaliteit is. Om te beginnen krijg je gewoon het uit elkaar halen van pijpen natuurlijk slijtage, niets aan te doen. Nu leidt dat opzichzelf doorgaans niet tot loszittende stelen, maar er spelen nog een paar andere factoren mee.

De voornaamste is wel pijpen uit elkaar halen die nog niet helemaal zijn afgekoeld. Warmte doet het hout uitzetten. Hoe warmer de pijp, hoe meer schade (tot en met afbrekende mondstukken!). En een pijp is ook na een uur nog niet helemaal afgekoeld... Dit is een van de redenen waarom ik filterpijpen doorgaans liever zonder filter rook; door die filters krijg je nu net de neiging om een pijp vaker uit elkaar te halen, en door de natte filters blijft nu net de steel ook nog eens langer warm en vochtig. Want dat is het 2e deel van het probleem.

Naast warmte zet het hout van een pijp ook uit door vocht. En zoals we vermoedelijk allemaal hebben ervaren wordt een pijp vochtig van roken. Dus naast het afkoelen zou een pijp eigenlijk ook moeten drogen voordat we hem uit elkaar halen...

Dat is dus ook waarom het nat maken van het hout het probleem kan oplossen, al is dat min of meer tijdelijk; als de pijp echt goed door en door droogt dan zit de steel weer los. Hier hoort overigens meteen nog iets anders bij: een pijp die niet met enige regelmaat gerookt wordt krijgt, omdat hij echt helemaal kan uitdrogen, ook wel eens een loszittende steel. Dit zie je vaker bij mensen die na jaren weer hun pijpen voor de dag halen om te gaan roken. Soms zit die na een paar keer roken dan weer redelijk vast.

Groet, Janneman

[Tati60]

Ik heb precies 't zelfde probleem bij precies zo'n pijp... kan dus zo maar zijn dat we inderdaad vaker wat meer geld moeten uitgeven waarbij we dat probleem niet tegenkomen....

Was je er dan niet tevreden van? Ik heb die Amphora gekocht om eens te testen wat die regelbare luchtinlaat waard was. In de praktijk heb ik er het nut niet van ingezien. Maar de pijp rookte wel koel en droog en daarom wil ik ze nog niet laten vallen.
Ik ga eens zoeken of ik ergens zo'n nieuwe steel kan vastkrijgen...

[Tati60]

Zo'n twintig jaar geleden kocht ik bij de sluiting van tabakzaak Cools in Hasselt twee Lorenzo's, waar ik enkele jaren plezier van heb gehad. De eerste was een Lorenzo Leadership.



De andere een Lorenzo Sigma, die tot mij spijt slecht trok en dus al vrij vlug in de vergetelheid belandde.



Beide pijpen hebben nooit tot mijn favorieten behoord. Omdat ik aan een revival van mijn oudere pijpen aan het werken ben, besloot ik vorige week ze ook maar een opknapbeurt te geven. Dat leverde dit resultaat op.



Ik wilde er op dit forum niet over schrijven voor ik ze opnieuw getest had. En wie schetst mijn verbazing : prima spul. Ik heb nu beide pijpen driemaal gerookt (opnieuw ingerookt, want behoorlijk met de pijpenruimer te lijf gegaan, dus totnogtoe op één derde) en de smaak is voortreffelijk. Wel even vermelden dat ik het rookkanaal in beide pijpen met een boortje moest verbreden... Maar het heeft geloond.
Enige zorgpunt nog : ondanks opschuren van de stelen met CIF en Savinelli Stem Polish krijg ik ze niet echt zwart. Bestaan er nog andere middeltjes die toch opnieuw die gitzwarte kleur opleveren ?

[stoffel]

de tweede pijp is prachtig van vorm! spijtig dat hij niet goed trok
voor de steel, olijfollie? of alcohol ... speeksel werkt wel bij mij

[janneman]

Ciff of vim zijn wel de 'zwaarste' middelen waarmee ik pijpenstelen bewerk, al zou heel fijn watervast schuurpapier en nat schuren misschien ook nog kunnen.

Bij stelen waar lang niets aan gedaan is is het overigens gewoon veel werk; telkens weer afspoelen, afdrogen, kijken of het al ergens op begint te lijken, en weer een nieuwe lading ciff, tandenborsten en ellebogenstoom...

Soms zijn zulke ingrepen als een rookkanaal opboren nodig, al blijft dat altijd een griezelige zaak (zie Dr. Watson met zijn kukident-behandeling van een verstopte pijp).

Ik heb twee Lorenzo's, en ik ben in beide gevallen wat verrast door hoe goed die pijpen waren. Beide waren op uiterlijk gekocht, Een leespijp en een 'grote hanger'. En beiden rookten vervolgens beter dan ik verwacht had. Wel begon één pijp al binnen een paar weken te 'zweten'; vocht uit de pijp begon naar buiten te sijpelen. Dat is een teken van scheuren in het hout, net onder de oppervlakte. Terug naar de zaak (Heinrichs in Nieder Aussem, Duitsland), zij stuurden de pijp op, en ik kreeg een keurige nieuwe pijp die ik ondertussen al weer jaren tot tevredenheid rook.

Groet, Janneman.

[Martin Romijn]

Een steel weer glimmend en gitzwart krijgen is inderdaad een kwestie van veel poetsen en zoals Janneman zo mooi zei "ellebogenstoom".
Ik schroom er zelf niet voor om naar het waterproof schuurpapier te grijpen als het nodig is. Ik heb dit tot korrel 1200 dat is erg fijn maar daarmee ben ik er nog niet. Om optimale glans te krijgen gebruik ik polijstpoeder dat ik ook in de steenhouwerij gebruik.