Genoeg nieuwe leden op het forum om de vraag weer eens voorbij te laten komen zou ik zo zeggen.
Voor een deel gaat 'topstuk' natuurlijk over merken, over namen en reputaties, al dan niet terecht. Meestal -er zijn altijd uitzonderingen- heeft een hogere prijs wel wat te maken met het hout van een pijp (beter of op z'n minst mooier) en met een nauwkeurigere afwerking. In hoeverre dat de hogere prijs rechtvaardigt blijft altijd een beetje twijfelachtig; een twee keer zo dure pijp rookt doorgaans niet twee keer zo goed. En of hij twee keer zo mooi is, is natuurlijk volstrekt persoonlijk.
De kans dat hij beter smaakt of aangenamer is om te roken is wel groter, maar of dat komt omdat het een betere pijp is, of alleen maar omdat je weet dat je er meer voor betaald hebt is de echte vraag.
Het loont wel de moeite om enig onderscheid in de kwaliteit van pijpen te maken; er is een soort van onderkant van de markt, waar relatief veel slechte pijpen tussen zitten. Vroeger waren dat de mandjespijpen; een rieten mandje in de tabakswinkel, met 1 pijp voor 5 gulden, of drie voor een tientje (in een tijd dat een normale pijp toch minstens 30 gulden kostte). Nu zijn dat bijvoorbeeld super goedkope pijpen op E-bay. Te goedkoop om waar te zijn, en inderdaad, slecht geboord, verkeerd houd, onaangename mondstukken.
Het probleem is dat niet alles dat daar in die onderste regionen rondzwerft ook verloren is (not all those who wonder are lost
). Er kunnen juweeltjes tussen de bagger zitten. Een van mijn ondertussen 40 jaar oude lievelingspijpen is toch echt een pijp uit dat mandje van 3 voor een tientje. Het is tekenend dat de andere twee die ik daarbij kocht al zo lang weg zijn dat ik ze me niet eens meer kan herinneren...
En dan zijn er nog de uitzonderingen die goedkoop zijn omdat de materialen of de productie gewoon goedkoop is; corncobs, pijpen van maiskolven zijn al genoemd, en voor wie daat de smaak in heeft, kleipijpen zijn doorgaans ook niet al te duur en kunnen prima rokers zijn (met de juiste tabak en het juiste temperament).
Boven dat onderste segment zitten heel veel merkpijpen, van 'niet al te duur' tot 'absolute top' die in de meeste gevallen gewoon goed zijn. Zoals er onderin wel eens een uitzondering wil zitten die beter is, willen er daarboven ook wel missers zitten, maar ik durf veilig te stellen dat de kans op een slechte pijp lager is als je eenmaal uit dat bodem segment weg bent. Een reputatie bouw je niet alleen met reclame, daar moet toch echt ook wel wat goeds voor staan. Maar in dit segment worden de echte verschillen tussen een goeie roker en een geweldige roker ook kleiner.
Over de hoge bovenkant, de duurste stukken, valt uiteindelijk minder te zeggen. Persoonlijke smaak, hype en mode bepalen wat op een bepaald moment boven aan de ladder staat. Ik heb het altijd griezelig gevonden als mensen 'investeren' in pijpen onder het motto van 'een topstuk blijft altijd zijn geld waard'. Zeker nu er minder pijprokers zijn wordt het lastiger om de mensen te vinden die zo'n topstuk nog herkennen. Hier binnen zo'n forum lukt dat nog wel, maar daarbuiten wordt het echt lastig. Het lijkt me altijd veiliger om op eigen smaak af te gaan; wat vind je er zelf van, hoe graag wil je iets hebben. Dat is denk ik uiteindelijk wat bepaald of iets een topstuk is.